UNCITRAL MODEL KANUNU’NUN ULUSAL TAHKİM REJİMLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

BİRLEŞİK KRALLIK VE AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ’NİN MUKAYESELİ İNCELEMESİ

Özet

Bu makale, UNCITRAL tarafından hazırlanan Uluslararası Ticari Tahkim Model Kanunu’nun, ulusal tahkim rejimleriyle kurduğu ilişkiyi Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri örnekleri üzerinden karşılaştırmalı olarak incelemektedir. Bağlayıcı bir uluslararası sözleşme niteliği taşımayan Model Kanun, uluslararası tahkim hukukunun uyumlaştırılmasında önemli bir normatif referans noktası olarak kabul edilmektedir. Çalışma, Model Kanun’un ulusal hukuklarda doğrudan uygulanmasından ziyade, farklı hukuk sistemlerinde nasıl benimsendiğini, yorumlandığını ve uyarlanarak etkili hâle geldiğini analiz etmeyi amaçlamaktadır. Bu çerçevede makale, Birleşik Krallık’ta Model Kanun’un formel olarak benimsenmemiş olmasına rağmen, Tahkim Yasası 1996’nın temel ilkeleri ile Model Kanun arasında önemli ölçüde normatif bir paralellik bulunduğunu ortaya koymaktadır. Buna karşılık, Amerika Birleşik Devletleri’nde Model Kanun’un Federal Tahkim Yasası’nın 3. Bölümü aracılığıyla uluslararası ticari tahkim bakımından doğrudan kabul edildiği tespit edilmektedir. Çalışma; mahkeme müdahalesinin sınırları, geçici hukuki koruma tedbirleri ve hakem kararlarının denetlenmesi gibi temel alanlarda iki ülkenin yaklaşımlarını karşılaştırarak, Model Kanun’un esnek yapısının farklı hukukî gelenekler içinde nasıl işlev kazandığını değerlendirmektedir