Göreme Açık Hava Müzesi’nde Yer Alan Bizans Kiliseleri

Özet

Anadolu, farklı toplumlara ev sahipliği yapmış bir bölgedir. Tarihinde farklı toplumlar için önemli yerleşmelere sahip olmuştur. Kapadokya bölgesinde yer alan Göreme, bu yerleşmelerdendir. Bizans döneminde Hıristiyan toplumu için önemli bir yerleşimdir. Bölgedeki eserler günümüze miras olarak kalmıştır. Eserlerden bazıları dönemin yaşamını, toplum yapısını en iyi şekilde aktaran yapılardır.  Bu sebeple çalışma kapsamında Göreme Açık Hava Müze’sinde yer alan kiliseler ele alınmıştır. Yapılan araştırmalar ile bölgede yedi adet Orta Bizans Dönemi Mimarisi ile tarihlendirilen kilise yapısına ulaşılmıştır. Bu kiliseler çalışmanın örneklemini oluşturmuştur. Bu kiliseler; Aziz Basil Kilisesi, Elmalı Kilisesi, Aziz Barbara Kilisesi, Yılanlı Kilise, Karanlık Kilise, Çarıklı Kilise ve Tokalı Kilise’dir. Çalışmanın amacı örneklemde yer alan kiliselerin birbirleriyle ve Orta Bizans mimarisinin özellikleriyle benzerlik ve farklılıklarını tespit etmektir. İlk olarak literatür taraması gerçekleştirilerek bölge tanıtılmıştır. Ardından Bizans Mimarisi araştırılmıştır. Orta Dönem Bizans Mimarisinin özellikleri tespit edilmiştir. Değerlendirme aşamasında örneklemde yer alan kiliselerin özellikleri belirlenmiş, Orta Bizans Dönemi Mimarisinin özellikleriyle karşılaştırılmıştır. Karşılaştırma neticesinde kiliselerin tarihlendirildikleri dönem özellikleri ile aralarındaki benzerlik ve farklar ortaya konmuştur.