Kılavuzlar

Editörlerin Seçimi
Editörler, derginin yayın kapsamına uygun olarak doktora derecesine sahip olan ve yayını bulunan uzmanlar arasından seçilir.

Editörlerin Görev Sorumlulukları
Hakem Sürecini Koordine
Editör, hakem değerlendirme sürecinin adil, tarafsız ve zamanında olmasını sağlamalıdır. Araştırma makaleleri en az iki harici hakem tarafından gözden geçirilmelidir ve gerektiğinde editör ek görüş almalıdır.

Hakemlerin Belirlenmesi
Editör; uygun, kapsayıcı ve çeşitli temsil ihtiyacını dikkate alarak, ilgili alanda uygun uzmanlığa sahip hakemleri seçecektir. Editör, hileli hakemlerin seçiminden kaçınmak için en iyi uygulamaları izleyecektir.

Gizliliği Koruma
Editör, ilgili yazarlar ve hakemlerle aksi kararlaştırılmadıkça, dergiye gönderilen tüm materyallerin ve hakemlerle yapılan tüm iletişimlerin gizliliğini korumalıdır. İstisnai durumlarda ve yayıncıya danışarak, editör şüpheli araştırma suistimalini araştırmak için gerekli gördüğü durumlarda diğer dergilerin editörleriyle sınırlı bilgi paylaşabilir. Editör, hakemlerin kimliklerini korumalıdır. Gönderilen bir makalede yer aln bilgiler, yazarın açık yazılı izni olmadan editörün kendi araştırmasında kullanılmamalıdır. Hakem sürecinde elde edilen ayrıcalıklı bilgi veya fikirler gizli tutulmalı ve kişisel menfaat için kullanılmamalıdır.

Tarafsızlık
Editör yazıları entelektüel içeriği açısından ırk, cinsiyet, cinsel yönelim, dini inanç, etnik köken, vatandaşlık veya yazarların politik felsefesine bakmaksızın değerlendirmelidir.

İddiaların Araştırılması
Etik ihlale dair ikna edici kanıtlar bulan bir editör, makalenin düzeltilmesi, geri çekilmesi veya başka bir düzeltmenin yapılmasını sağlamak için Yayın Kurulu ve Yayıncıyla iletişime geçmelidir.

Çıkar Çatışması
Editör, kendisinin veya aile üyeleri tarafından yazılmış makalelerle ilgili kararlarda yer almamalıdır. Ayrıca, böyle bir çalışma, derginin tüm olağan prosedürlerine tabi olmalıdır. Editör, yazarlar ve hakemler tarafından olası çıkar çatışmalarının ifşa edilmesiyle ilgili COPE yönergelerini uygulamalıdır.

Yayın Kararı
Editör, hakem raporlarını inceleyerek dergiye gönderilen yazılardan hangisinin yayınlanması gerektiğine karar vermekle sorumludur. Editör, Yayın Kurulunun belirlediği politikalarına uymak zorundadır.

Dergiye Atıf Talebi
Editör, herhangi bir dergi metriğini yapay olarak artırarak derginin sıralamasını etkilemeye çalışmamalıdır. Editör, bilimsel nedenler dışında, kendi dergisi veya başka bir derginin makalelerine atıfta bulunulmasını talep etmeyecektir.

Düzeltme, Geri Çekme, Endişe İfadesi Yayımlama
Editörler, yayınlanan makalede, bulguları, yorumları ve sonuçları etkilemeyen küçük hatalar tespit edilirse düzeltme yayınlamayı düşünebilirler. Editörler, bulguları ve sonuçları geçersiz kılan büyük hatalar / ihlaller söz konusu olduğunda, makaleyi geri çekmeyi düşünmelidir. Yazarlar tarafından araştırma veya yayını kötüye kullanmaya yönelik olasılık söz konusu ise bulguların güvenilir olmadığına ve yazarların kurumlarının olayı soruşturmadığına dair kanıtlar var veya olası soruşturma haksız veya sonuçsuz görünüyor ise, editörler endişe ifadesi yayınlamayı düşünmelidir. Düzeltme, geri çekme veya endişe ifadesi ile ilgili olarak COPE yönergeleri dikkate alınır.

Hakem Kılavuzu

Aşağıda makale değerlendirme süreci, nasıl hakem olunacağı ve nasıl iyi bir inceleme yazılacağına dair tavsiyeler yer almaktadır. Dergimiz çift taraflı kör hakemlik modelini benimsemiştir.

Hakemlerin Seçimi
Hakemler, makalenin ilgili olduğu bilim alanında doktora derecesine sahip olan ve yayını bulunan uzmanlar arasından seçilir. Türk üniversitelerinde görevli uzmanların bilgilerine YÖK Akademik web sitesinden yurt dışındaki uzmanların bilgilerine ise Publons’dan erişim sağlanır.

Hakemlerin Görev ve Sorumlulukları
1) Objektiflik: İncelemeler objektif olarak yapılmalıdır. Hakemler, olabilecek her türlü kişisel önyargının farkında olmalı ve bir makaleyi incelerken bunu hesaba katmalıdır. Hakem, kararını destekleyici değerlendirmelerini açıkça ifade etmelidir.
2) Editöryal Karara Katkı: Hakem değerlendirmesi, editöre editoryal kararlar vermede yardımcı olur ve yazara makaleyi geliştirme fırsatı sunar. Bu açıdan bir makaleyi inceleme konusunda kendini yetersiz hisseden veya kısa sürede incelemeyi tamamlayamayacağını düşünen bir hakem hakemlik davetini kabul etmemelidir.
3) Gizlilik: İncelenmek üzere dergiye ulaşan tüm makaleler, gizli tutulmalıdır. Hakemler, makale hakkındaki incelemeleri veya bilgileri kimseyle paylaşmamalı veya yazarlarla doğrudan iletişime geçmemelidir. Çalışmada yer alan bilgiler, yazarın açık yazılı izni olmadan bir hakem tarafından kendi araştırmasında kullanılmamalıdır. Akran değerlendirmesi yoluyla elde edilen ayrıcalıklı bilgi veya fikirler gizli tutulmalı ve kişisel kazanç için kullanılmamalıdır.
4) Araştırma ve Yayın Etiği İhalleri Konusunda Hassasiyet: Hakemler, makaledeki olası etik konulara karşı dikkatli olmalı ve bunları editöre rapor etmelidir.
5) Çıkar Çatışması: Hakemler, yazarlar veya makalelerin bağlı olduğu kurumlarla ilişkilerinden kaynaklanan olası çıkar çatışmaları olan bir makaleyi incelemeyi kabul etmemelidir.
6) Hakeme Atıf Talebi: Bir hakem, bir yazarın, hakemin (veya onların ortaklarının) çalışmasına atıflar içermesini önerirse, bu, hakemin atıf sayısını artırmak veya çalışmalarının görünürlüğünü artırmak amacıyla değil gerçek bilimsel nedenlerle olmalıdır. Ayrıca bk. Hakemler İçin Etik Kurallar

İnceleme Yapma
Hakemlerin değerlendirmeleri objektif olmalıdır. Hakem süreci sırasında hakemlerin aşağıdaki hususları dikkate alarak değerlendirmelerini yapmaları beklenir.
• Makale yeni ve önemli bir bilgi içeriyor mu?
• Öz, makalenin içeriğini net ve düzgün bir şekilde tanımlıyor mu?
• Yöntem bütünlüklü ve anlaşılır şekilde tanımlanmış mı?
• Yapılan yorum ve varılan sonuçlar bulgularla kanıtlanıyor mu?
• Alandaki diğer çalışmalara yeterli referans verilmiş mi?
• Dil kalitesi yeterli mi?
• Özet/Abstract/anahtar kelimler/keywords makalenini çeriğini doğru bir şekilde yansıtıyor mu?

Hakem Süreci İlkeleri

Değerlendirme İlkeleri
1) Daha önce yayınlanmamış ya da yayınlanmak üzere başka bir dergide halen değerlendirmede olmayan ve her bir yazar tarafından onaylanan makaleler değerlendirilmek üzere kabul edilir.
2) Gönderilen makaleler iThencitace, Turnitin, intihal.net yazılımları kullanılarak intihal için taranır.
3)Yakın Doğu Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, çift taraflı kör hakemlik süreci yürütür. Tüm çalışmalar öncelikle editör tarafından dergiye uygunluk açısından değerlendirilecektir. Uygun görülen makaleler, makalenin bilimsel kalitesini değerlendirmek için en az iki bağımsız uzman hakeme gönderilir.
4) Baş Editör, makaleleri, yazarların etnik kökeninden, cinsiyetinden, uyruğundan, dini inancından ve siyasi felsefesinden bağımsız olarak değerlendirir. Yayına gönderilen makalelerin adil bir şekilde çift taraflı kör hakem değerlendirmesinden geçmelerini sağlar.
5) Baş editör; yazarlar, editörler ve hakemler arasında çıkar çatışmasına izin vermez.
6) Editör, makalelerin kabulü veya reddi ile ilgili nihai karardan sorumludur. Editörün kararı kesindir.
7) Editörler, kendilerinin veya aile üyeleri veya meslektaşları tarafından yazılmış olan veya editörün ilgilendiği ürün veya hizmetlerle ilgili olan makaleler hakkındaki kararlara dahil olmazlar. Bu tür herhangi bir gönderi, derginin olağan prosedürlerinin tümüne tabidir.

Editöryal Kadronun Çalışmalarına Yönelik Hakem Süreci İlkeleri
Yakın Doğu Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi'nin kendi editörleri tarafından yazılan editöryal yazılar ile analiz makaleleri, dış hakem değerlendirmesinden geçmez. Özgün araştırma makaleleri ise en az iki dış hakeme kör hakemlik kapsamında gönderilir. Bu süre boyunca o editörlerin rolleri askıya alınır.

Ön İnceleme ve İntihal Taraması
Çalışma; dergi yayın ilkelerine, akademik yazım kurallarına ve İsnad Atıf Sistemi’ne uygunluk açısından editör tarafından incelenir ve iThencitace, Turnitin, intihal.net programları kullanılarak intihal taramasından geçirilir. Ön inceleme en fazla 15 gün içinde tamamlanır. 

Yazarlar, çalışmalarının orijinal olmasını sağlamalıdır ve yazarlar başkalarının çalışmalarını ve/veya sözlerini kullanmışlarsa, uygun şekilde atıf yapılmalıdır. Bildirilen çalışmanın niteliğini belirlemede etkili olan yayınlar da belirtilmelidir. İntihal, her türlü etik olmayan yayıncılık davranışını oluşturur ve kabul edilemez. Benzerlik raporu, iThencitace, Turnitin, intihal.net gibi üniversitelerin sağladığı benzerlik programlarından alınarak makale gönderimi sırasında yazar tarafından sisteme yüklenmelidir. Makalenin benzerlik oranının en fazla %20 oranında olması; başka bir çalışma ile yazarın kendi çalışmaları dahil benzerlik oranının en fazla %2 olması; açık erişimli yüksek lisans ve doktora tezlerinden üretilen çalışmalar için ise kendi tezi ile benzerlik oranının en fazla %5 olması gerekmektedir.

Atıf/Dolaylı Aktarma: Bir kaynaktaki düşünce, tartışma veya tespite atıf yapılıyorsa ve atıf yapılan görüş atıf yapan araştırmacının kendi kelimeleri ile satıra dökülüyorsa cümlenin sonuna dipnot işareti (1) konulmalıdır. Yapılan atıf, eserin belli bir sayfasına ya da sayfa aralığına ise sayfa numarası verilmelidir. Şayet çalışmanın tümüne bir atıf varsa yani okuyucunun çalışmanın tümünü incelemesini gerektirecek bir boyutta atıf yapılmışsa dipnotta “Bu konuda bk.”, “Bu görüş ile ilgili bk.”, “Bu tartışma hakkında bk.” veya sadece “bk.” ifadesinden sonra kaynak belirtilmelidir.

Alıntı/İktibas: Eğer müracaat edilen kaynaktan ilgili kısım aynen, noktası ve virgülüne dokunulmadan, olduğu gibi alınıyorsa alıntılanan kısım “çift tırnak içinde verilir” ve sonuna dipnot numarası1 verilerek kaynağı belirtilir. Doğrudan alıntılanan metin içerisinde var olan alıntılar ise ‘tek tırnak’ kullanılarak yazılır. Doğrudan alıntılanan kısım üç satırdan uzun ise (kırk kelimeden fazla ise) ayrı bir paragraf hâlinde gösterilir. Uzun alıntıların ana metinden ayırt edilmesi için normal metin boyutundan bir küçük yazı tipi boyutunda ve paragrafın tamamının soldan satır başı hizasında girintili olarak yazılması tercih edilmelidir. Doğrudan aktarılan metinde, anlamı değiştirmemek şartıyla, bazı kelime, cümle ve paragraflar çıkarılabilir. Çıkartılan kısımların yerine üç nokta (…) konulur. Bir kaynaktan aynen alıntılanan kısmın “çift tırnak” içine alınmadan yazılması ve sadece sonunda kaynağın yazılması ile yetinilmesi doğru olmaz. Bu kurallara uyulmadığı takdirde yazar, yayın etiği ihlali (İntihal/Plagiarism) suçlamasına muhatap olabilir.

Alan Editörü İncelemesi
Ön İnceleme ve İntihal Taraması aşamasından geçen çalışma, ilgili alan editörü tarafından problematik ve akademik dil-üslup açısından incelenir. Bu inceleme en fazla 15 gün içinde tamamlanır.

Hakem Süreci (Akademik Değerlendirme)
Alan editörünün incelemesinden geçen çalışma, konu ile ilgili doktora tezi, kitap veya makalesi bulunan en az iki dış hakemin değerlendirmesine sunulur. Hakem süreci, çift taraflı kör hakemlik uygulaması çerçevesinde gizlilik içinde yürütülür. Hakemin incelediği çalışma hakkındaki görüş ve kanaatini ya metin üzerinde belirtmesi ya da online hakem formu üzerinde en az 150 kelimelik bir açıklama ile gerekçelendirmesi talep edilir. Yazara, hakem görüşlerine katılmaması halinde itiraz ve görüşlerini savunma hakkı verilir. Alan editörü, yazar ve hakem arasında, gizliliği koruyarak karşılıklı iletişimi sağlar. Hakem raporlarının ikisi de olumlu ise çalışma, yayımlanmasının değerlendirilmesi teklifi ile Yayın Kurulu’na sunulur. İki hakemden birinin olumsuz kanaat belirmesi halinde çalışma, üçüncü bir hakeme gönderilir. Çalışmalar, en az iki hakemin olumlu kararı ile yayımlanabilir. Kitap ve sempozyum değerlendirmeleri ile doktora tez özetlerinin yayımına, en az iki iç hakemin (ilgili alan editörlerinin ve/veya yayın kurulu üyelerinin) değerlendirmesi sonucunda karar verilir.

Tashih Aşaması
Hakemlerin inceledikleri metinde tashih yapılmasını istemeleri halinde, ilgili raporlar yazara gönderilir ve çalışmasını tashih etmesi istenir. Yazar, Word programında “Değişiklikleri İzle” özelliği açık olacak şekilde tashihlerini yapar veya metinde değişiklikleri kırmızı renk ile belirtir. Tashih ettiği metni alan editörüne sunar.

Alan Editörü Kontrolü
Alan editörü, yazarın metinde kendisinden talep edilen düzeltmeleri yapıp yapmadığını kontrol eder.

Hakem Kontrolü
Tashih isteyen hakem, yazarın metinde kendisinden talep edilmiş düzeltmeleri yapıp yapmadığını kontrol eder.

Türkçe Dil Kontrolü
Hakem sürecinden geçen çalışmalar Türkçe Dil Editörü ve Baş Editör tarafından incelenir ve gerekli ise yazardan tashih istenir. Kontrol işlemi, en fazla 15 gün içinde tamamlanır.

İngilizce Dil Kontrolü
Türkçe dil kontrolünden geçen çalışmalar, İngilizce Dil Editörü tarafından incelenir ve gerekli ise yazardan tashih istenir. İngilizce dil editörünün kontrol işlemi, en fazla 15 gün içinde tamamlanır.

Yayın Süreci
Teknik, akademik ve dilsel incelemelerden geçen makalelerin dizgi ve mizanpajı yapılarak yayına hazır hale getirilir ve gelecek ilk sayıda yayınlanır. 

Ulusal ve Uluslararası İndekslere Veri Gönderimi
Yayımlanan sayıya ait veri ilgili indekslere 15 gün içinde iletilir.

Yazar Kılavuzu

Yazarların Görev ve Sorumlulukları

Yazarlık ve Katkıda Bulunma
Yazarlık, çalışmanın konseptine, tasarımına, yürütülmesine veya yorumlanmasına önemli katkılarda bulunanlarla sınırlı olmalıdır. Önemli katkılarda bulunanların tümü ortak yazarlar olarak listelenmelidir. Çalışmaya örneğin dil düzenlemesi gibi çok az katkıda bulunanlar varsa bunların teşekkür bölümünde belirtilmeleri gerekir. Sorumlu yazar, tüm ortak yazarların makalenin son halini görüp onayladığından ve yayınlanmak üzere sunulmasını kabul ettiğinden emin olmalıdır. Yazarların, makalelerini göndermeden önce yazarların listesini ve sırasını dikkatlice gözden geçirmeleri ve orijinal gönderim sırasında kesin yazar listesini sağlamaları beklenir. Editör yalnızca istisnai durumlarda makale gönderildikten sonra yazarların eklenmesini, silinmesini veya yeniden düzenlenmesini dikkate alacaktır. Tüm yazarlar bu tür herhangi bir ekleme, çıkarma veya yeniden düzenlemeyi kabul etmelidir. Yazarlar eser için ortak sorumluluk alırlar.

Yazar Değişikliği Talepleri
Yazar listesindeki yazar isimlerinin eklenmesi, silinmesi veya yeniden düzenlenmesi yalnızca makale kabul edilmeden önce işleme alınır. Yazarlar, makalelerini göndermeden önce yazarların listesini ve sırasını dikkatlice gözden geçirmeleri ve orijinal gönderim sırasında kesin yazar listesini sağlamaları gerekir.

Makale Yazımı
Orijinal araştırma makalesi kaleme alanlar, konuyu özgün bir şekilde ve nesnel bir tartışma ile ele almalıdır. Makale, başkalarının çalışmayı tekrarlamasına izin vermek için yeterli ayrıntı ve referansları içermelidir. Hileli veya bilerek yanlış beyanlar etik dışı davranış teşkil eder ve kabul edilemez.

Özgünlük
Yazar makalenin orijinal olduğu, daha önce başka bir yerde yayınlanmadığı ve başka bir yerde, başka bir dilde yayınlanmak üzere değerlendirmede olmadığı konusunda teminat sağlamalıdır.

Orijinal Kaynak Kullanımı ve Atıf Yapma
Yazarlar, tamamen özgün eserler yazdıklarından ve başkalarının eserlerini veya sözlerini kullanmışlarsa, bunun uygun şekilde alıntılandığından emin olmalıdır. Üçüncü taraflarla konuşma, yazışma veya tartışmalarda olduğu gibi özel olarak elde edilen bilgiler, kaynağın açık ve yazılı izni olmadan kullanılmamalıdır.

Veri Erişimi ve Muhafazası
Yazarlardan, editör incelemesi için makalelerini destekleyen araştırma verilerini sağlamaları ve/veya derginin açık veri gereksinimlerine uymaları istenebilir. Yazarlar, mümkünse, bu tür verilere kamu erişimi sağlamaya ve bu tür verileri yayınlandıktan sonra makul bir süre boyunca saklamaya hazır olmalıdır. Dergimiz, araştırma verilerinin TUBITAK'ın Aperta Portalı'na yüklenmesini tavsiye etmektedir.

Çoklu ve Eşzamanlı Yayın
Bir yazar aynı araştırmayı içeren makalesini birden fazla dergisinde yayımlamamalıdır. Aynı makalenin aynı anda birden fazla dergiye gönderilmesi etik dışı davranıştır. Bir yazar, özet şeklinde yayınlanmış olması dışında, daha önce yayınlanmış bir makaleyi başka bir dergide değerlendirilmek üzere sunmamalıdır.

Anket ve Mülakata Dayanan Çalışmaların Yayını
Etik kurul izni gerektiren, tüm bilim dallarında yapılan araştırmalar için (etik kurul onayı alınmış olmalı, bu onay makalede belirtilmeli ve belgelendirilmelidir. Etik kurul izni gerektiren araştırmalarda, izinle ilgili bilgilere (kurul adı, tarih ve sayı no) yöntem bölümünde, ayrıca makalenin ilk/son sayfalarından birinde; olgu sunumlarında, bilgilendirilmiş gönüllü olur/onam formunun imzalatıldığına dair bilgiye makalede yer verilmelidir.

Çıkar Çatışması
Kişinin yaptığı işte çelişkiye düşmesine yol açacak, objektifliğini önemli oranda bozabilecek veya herhangi bir kişi ya da kuruluş lehine adil olmayan avantaj sağlayabilecek herhangi finansal ya da diğer tür çıkarlardır. Araştırmanın yürütülmesi ve makalenin hazırlanması sürecinde alınan tüm mali destek kaynakları ve sponsorların çalışmadaki rolü açıklanmalıdır. Finansman kaynağı yoksa bu da belirtilmelidir. Açıklanması gereken olası çıkar çatışması örnekleri arasında danışmanlıklar, maaş alımı, hibeler yer alır. Potansiyel çıkar çatışmaları mümkün olan en erken aşamada açıklanmalıdır.

Hata Bildirimi
Bir yazar yayınlanmış çalışmasında önemli bir hata veya yanlışlık fark ettiğinde, derhal dergiye bildirimde bulunmalıdır. Editör tarafından gerekli görüldüğü takdirde makaleyi geri çekmek veya düzeltmek için işbirliği yapmak da yazarın yükümlülüğüdür. Editör veya yayıncı, yayınlanan bir çalışmanın hata içerdiğini üçüncü bir şahıstan öğrenirse, editöre bilgi vermek de dahil olmak üzere editörle işbirliği yapmak yazarın yükümlülüğüdür.

Görüntü Bütünlüğü
Bir görüntüde belirli bir özelliği geliştirmek, karartmak, taşımak, kaldırmak veya eklemek kabul edilemez. Yazarlar, dergi tarafından uygulanan grafik görseller için belirlenen politikaya uymalıdır.