A survey of common mystic meanings and concepts in the works of Hafiz and Younus Emrah

Hafız ve Yunus Emrah'ın eserlerindeki ortak tasavvufî anlam ve kavramların incelenmesi

Abstract

Soyut

Bu makale, İslam tasavvufunun iki ünlü şairi Hafız-ı Şirazi ile Yunus Emre'nin şiirlerinde bulunan ortak tasavvuf kavramlarını ve temalarını karşılaştırmaktadır. Hafız-ı Şirazi, Lisân-ül-Gayb (Görünmeyenlerin Dili) adlı eserinden yola çıkarak Türk tasavvuf şiirinin kurucusu Hafız ve Yunus Emre'nin şiirlerine kısa bir genel bakış sunmaktadır. Her iki şair de İslam tasavvufunun parlayan galaksisinin tanınmış çağdaş âlimleridir. Farklı coğrafyalarda yaşamalarına rağmen her iki şair de aynı dönemin mistik atmosferinden beslenmiştir. Kur'an ve Sünnet'e dayanan şiirsel anlatılarında vahdet-i vücud (varlığın birliği), fena (yok oluş), ilahi aşk, evrensel birlik ve ahiret gibi temel kavramları ele almışlardır. Hafız'ın Farsça gazelleri, derin tefekkür ve içsel sarhoşlukla yoğrulmuş ilahi birlik fikrini somutlaştırırken, Yunus Emre'nin Türkçe şiirleri benzer bir hakikati yalın bir dil ve halkla yankı bulan bir üslupla aktarır. Bu makale, bu iki mistik şairin metafizik algıları arasındaki paralellikleri örneklemektedir: Tanrı'nın birliği karşısında insanlığın hiçliği ve evrendeki her varlığın Tanrı'nın bir yansıması olduğu fikri. Her iki şairin de Kur'an'dan ilham alarak geliştirdiği mistik yaklaşımlar, yalnızca bireysel kurtuluş anlayışını değil, aynı zamanda toplumsal barış ve sevgiye dayalı bir ahlak sistemi önerisini de sunmaktadır. Yunus'un Anadolu Türkçesiyle ifade edilen yalın hakikatleri ve Hafız'ın sembollerle bezenmiş derin metaforları, aynı hakikatin iki farklı kültürel bağlamda iki yorumu olarak değerlendirilmektedir. Bu çalışma, bu iki şairin ortak düşünsel ve manevi köklerini ortaya koyarak, İslam dünyasında mistik şiirin birleştirici gücünü aydınlatmayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler: Hafız, Yunus Emre, Monizm, Yok Oluş, Karşılaştırma