İstanbul Kapalıçarşı’nın Kentle Kurduğu İlişki ve Günümüz İçin Öneriler

Özet

Farklı medeniyetlere başkentlik yapmış İstanbul’da ticaret tarih boyunca önemli olmuştur. Ticaret, kentin başkent olmasında, diğer kentlerle olan ilişkilerde ve kent dokusunun şekillenmesinde etkili olmuştur. Osmanlı Dönemi yapısı olan Kapalıçarşı, 250 yıllık bir zaman diliminde günümüzdeki haline gelmiştir. Kentsel ilişkilerin etkisi altında fiziki, ekonomik ve sosyal açıdan merkezi konuma sahip olmuştur. Kapalıçarşı, Haliç, Divanyolu, Uzunçarşı, Mahmutpaşa gibi ticaret aksları ile bağlantılı olarak kentsel mekânda varlığını sürdürmüştür. Lonca sistemi içinde Osmanlı Sarayı ile bağlantılı olarak araştırma – geliştirme merkezi gibi çalışmalara ev sahipliği yapmıştır. Kent halkının bir araya geldiği, ziyaretçilerin uğrak noktası olan önemli bir yer olmuştur. Günümüzde üretim sisteminin değişimi ve tarihi dokunun turizm eksenli dönüştüğü süreçte, yaşanan değişimlere adapte olmuştur.
Makalede Kapalıçarşı’nın tarihi dönemde kentsel ilişkiler ağındaki konumu ve günümüzde bunu güçlendirmeye yönelik öneriler paylaşılmıştır. Korumanın öncelikli olma durumunun sürdürülmesi, geleneksel üretim tekniklerinin devamlılığının sağlanması, Tarihi Yarımada’da alternatif gezi rotalarının yaratılması, kalıcı ve geçici sergi mekânlarının oluşturulması, farklı ilgi alanına sahip kişiler için farklı aktivitelerin gerçekleştirilmesi, alternatif etkinliklerin denenmesi gibi öneriler üzerinde durulmuştur. Öneriler Kapalıçarşı’nın içinde yer aldığı ticaret dokusunun kendini ifade edebilme, anlatabilme özelliklerinin güçlendirilmesini ve kullanım durumunda çeşitliliklerin yaratılmasını hedeflemektedir.