1960-1983 Yılları Kıbrıs Modern Mimarlık Konutlarında Mobilyanın Hikayesi

Özet

Endüstri devrimi ile teknoloji alanındaki sosyo-ekonomik gelişmeler, mimari tasarım alanı yapılarında malzeme, teknik ve yapı tiplerinin yenilenmesine olanak sağlamıştır. Bu gelişmeler modern mimarlığın temelini atmıştır. 20 yy. ise modern mimarlığın doğuşu olarak adlandırılmaktadır. Kıbrıs’ta 1930 yılı itibari ile Kıbrıslı Rum mimarlar Panayiotis Christakis Stavrinides, Charilaos Dikaios, Neoptolemos Michailides; Lefkoşa, Larnaka ve Limasol gibi şehirlerde modern yapılar tasarlamışlardır. 1954’de ise Kıbrıslı ilk Türk mimar-mühendis Ahmet Vural Behaeddin, modern konut tasarımlarını yapmaya başlamıştır.

1960 yılı itibari ile modern konutlar tasarlanırken, iç mekanlarda da ciddi değişim ve farklılıklar oluşmuştur. Modernizm etkisiyle tasarımlar yapılırken, mobilyalarda da yalınlaşma ve işlevsellik ön planda tutulmuştur. Bu dönemdeki modern konut mobilya tasarımlarının endüstri devriminin verdiği teknoloji olanaklarına ve fabrikasyon etkisinin mobilyaya nasıl yansıdığı bilinmemektedir. Zaman içerisinde konutların tadil edilmesi, terkedilmesi, mobilyaların yıpranması, ev sahiplerinin farklılaşması gibi değişimler hayat akışı içerisinde olumsuz yönde ilerlemektedir. Mobilyaların değiştirilmesi ve tadilatlarının yapılması ile modern dönem mobilyaları tasarım izlerini kaybetmektedir.

Günümüzde Kıbrıs ile ilgili yapılmış literatür çalışmalarında modern konutların belgelendiği fakat iç mekân ve mobilyalara yeteri kadar odaklanılmadığı gözlemlenmiştir. Bu çalışmada, modern mobilyaların hikayelerinin belgelenmesi amaçlanmaktadır. 1960’lı yılların modern konut tasarımlarında öne çıkan mimarlardan Abdullah Onar’ın Köşklüçiftlik/Lefkoşa’daki birçok modern tasarımından iki tanesi seçilmiş ve çalışma kapsamında irdelenmiştir. Seçilen bu konutların mekân mobilyaları incelenerek, hangi yıllarda, nasıl yapıldığı, kimler tarafından yapıldığı, hangi ihtiyaç ve düşüncelerde yola çıkarak mekanlarda yaşam bulduğu gibi sorulara cevaplar aranmaktadır. Çalışma yönteminde ise, mobilyaların yerinde analiz edilmesi, fotoğraflanması ve tablolaştırılması yer almaktadır. Bu analizlere ek olarak, kullanıcılar ile röportaj yapılarak, o dönemdeki mobilya tasarımlarının ve seçimlerinin hikayeleri ortaya konulmaktadır.