Ofis Tipolojisinde Geçişim ve Bilişim Toplumunun Yeni Çalışma Mekânları: Sanal ve Hazır Ofisler

Özet

İnsanın gündelik hayatının en önemli parçalarından olan çalışma mekanları, tarih boyunca lineer bir gelişim göstermemiştir. Bunun yerine, küresel ve yerel dinamikler sonucunda zaman içinde ortaya çıkan belirli kırılma noktalarında dönüşüp, sıçramalar göstermiş ve kimi zaman da eşzamanlı olarak farklı coğrafyalarda farklı türevlerle çeşitlenen bir oluşum sergilemiştir. Dijital teknolojilerin hızla geliştiği günümüzde ve özellikle tüm dünyayı sarmış olan ve ne kadar süreceği bilinmeyen pandemi koşullarında da tüm çalışma mekanları sorgulanmaya ve yeniden yapılandırılmaya başlanmıştır. Pandemi koşullarında ortaya çıkan bir takım zorunluluklar, “yeni normal” olarak adlandırılan salgın sonrası dönem için, başta eğitim, alışveriş ve barınma olmak üzere bazı işlevlere ait mekanların yeniden tanımlanması ve planlanması aciliyetinin altını çizmiştir. Bu süreçte, çalışma mekanlarının da, farklı alternatiflerin bir arada düşünülüp kurgulanabileceği, esnek, dönüşüme ve adaptasyona uygun mekanlar olarak tasarlanmasının önemi anlaşılmıştır.

Bu çalışmada, ofis tipolojisinin tarihsel süreci araştırılmış, tarım toplumundan sanayi toplumuna ve oradan da bilişim toplumuna uzanan bu süreçte nasıl bir geçişim sergilediği anlatılmıştır. Bu bilgilendirmenin ardından metnin esas odak noktası olan sanal ofis kavramına detaylı olarak değinilmiştir. Kullanıcının gerçekte fiziksel bir mekâna sahip bir ofisi olmadığı halde bazı ofis hizmetlerinden faydalanabilmesi koşulunu yaratan sanal ofisin mekansal kullanımı geleneksel ofis ve hazır ofis tiplerindeki mekân kullanımlarıyla karşılaştırılmış ve bulgular tablolaştırılmıştır. Bilişim toplumunun yeni ofis tipi olarak kabul edilebilecek olan sanal ofislerin zaman-mekânı, geleneksel ofisin zaman-mekânından oldukça farklı olarak; olumlu ve olumsuz yönler barındırmaktadır. Bu yanları sunan metin, sanal ofislerin gelecekte nasıl olacakları ile ilgili varsayımlarda bulunulmasıyla sonuçlanmakta ve literatüre sanal ofis tipinin en çok karıştırıldığı diğer tiplerden farklarını net olarak ortaya koyarak katkıda bulunmayı hedeflemektedir.