SINIF MÜCADELESİ EKSENİNDE KAPİTALİST SİSTEMİN ANALİZİ

Özet

Öz

Bu çalışmaya konu olan temel sorunsal Antonio Gramsci’nin “hegemonya”, “karşı hegemonya” “tarihsel blok ve “entegral devlet”; Immanuel Wallerstein’nın sınıf mücadelesi çerçevesinde geliştirdiği “merkez”, “çevre”, “yarı çevre” kavramından hareketle kapitalist sistemin işleyişinin kuramsal çözümlemesini yapmaktır. Hedeflenen bu çerçevede, demokratik ilkelerin kurumsal bir nitelik kazandığı Batı Avrupa’da sivil toplum uğrağında hegemonyanın nasıl üretildiğini; bağımlı sınıfların kapitalist sistemin varlığına son vererek yeni bir tarihsel blok inşa etmek amacıyla karşı hegemonyayı nasıl inşa etmesi gerektiği yönündeki bir dizi ufuk açıcı sorular üzerinde durulmaktadır. Wallerstein’ın düşüncelerinden hareketle, kapitalist dünya sisteminin varlığını sürdürebilmesi için “artı değer”in (plus value) üretiminin sermaye birikiminin sağlanması için burjuvazinin sınıfsal egemenliği açısından neden gerekli olduğu anlatılmaktadır. Bunu yaparken “merkez”, “çevre” ve “yarı çevre” ülkeleri arasında kurulan hegemonik ilişki de dikkate alınmaktadır. Ayrıca, devletin kapitalist sistemin sürekliliğini sağlaması için üstlendiği işlev üzerinde de durulmaktadır.