STRATEJİK ÖZERKLİK VE AVRUPA KOŞULLULUĞU ARASINDA: PARÇALANMIŞ KÜRESEL DÜZENDE TÜRKİYE-AB İLİŞKİLERİNİN YENİDEN DÜŞÜNÜLMESİ

Özet

Bu makale, küresel düzende giderek parçalanan Avrupa Birliği (AB)–Türkiye ilişkilerini yeniden değerlendirmeyi amaçlamakta; Türkiye’nin stratejik özerklik arayışı ile AB’nin yeniden şekillenen koşulluluk politikasının, üyelik çerçevesinin ötesinde ikili ilişkileri nasıl dönüştürdüğüne odaklanmaktadır. Nitel bir yaklaşım benimseyen makale, kurumsal söylemdeki değişimleri, ikili anlaşmaları ve bölgesel müdahaleleri izlemek üzere söylem analizi ve politika belgeleri incelemesi yöntemlerini kullanmaktadır. Makale, Türkiye’nin dış politika davranışları ile AB’nin bu yeni düzene uyumunu, stratejik özerklik ve “Post-koşulluluk” kavramları üzerinden yorumlamaktadır. Araştırma, AB–Türkiye ilişkilerinin normatif yakınsamadan işlevsel ve çıkara dayalı bir ortaklığa evrildiğini ortaya koymaktadır. Özellikle göç, güvenlik ve enerji gibi alanlarda stratejik karşılıklı bağımlılık artarken, siyasi uyum giderek azalmaktadır. Makale, AB–Türkiye ilişkilerinin, iş birliği ile ayrışmayı dengeleyen “stratejik ortaklık-artı” adlı hibrit bir modelle en iyi şekilde açıklanabileceğini savunmaktadır. Bu model, uluslararası ilişkilerdeki daha geniş ölçekli dönüşümleri yansıtmakta ve AB’nin çevre ülkelerle gelecekteki ilişkilerine örnek teşkil edebilecek bir yapıyı işaret etmektedir.

Keywords: AB–Türkiye ilişkileri, stratejik özerklik, koşulluluk, jeopolitik düzen, ortaklık modelleri