Irak'taki Geleneksel Konutların Analizi: Erbil Kalesi ve Eski Akre’nin Karşılaştırmalı Bir İncelemesi

Özet

Yöresel mimari, yerel malzemeler, iklim koşulları ve kültürel uygulamalarla doğrudan ilişkili olup, çevresel ve toplumsal ihtiyaçlara uyum sağlayan bir yaklaşım sergiler ve sürdürülebilir kalkınma için değerli dersler sunar. Bu araştırma, Irak’ta Akdeniz iklimine sahip iki geleneksel yerleşim olan Erbil Kalesi ve Eski Akre’nin yöresel mimarisini inceleyerek, sürdürülebilir tasarım ve inşaat ilkelerini kültürel miras bağlamında vurgular. UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan Erbil Kalesi, yapay bir tepe üzerine kurulmuş kompakt bir kentsel yerleşimdir. İçe dönük avlulu evleri, dar sokakları ve merkezi planlaması, mahremiyet, doğal havalandırma ve termal konforu destekler. Kerpiç, ahşap ve diğer yerel malzemelerin kullanımı, kaynak verimliliğini ve kurak iklime uyumu gösterir. Buna karşılık, Eski Akre, sarp dağlık bir arazide teraslı bir yerleşim düzenine sahiptir. Bölgeden temin edilen taş ve kireçle inşa edilen evler, doğal topoğrafyayla bütünleşerek görsel ve işlevsel bir uyum oluşturur. Paylaşılan çatı alanları ve ortak kullanım mekânları, mimari tasarıma yerleşmiş sosyal dayanışmayı yansıtır. Bu çalışma, iki örneği sokak düzenlemeleri, malzeme tercihleri ve sürdürülebilirliği teşvik eden tasarım özellikleri açısından karşılaştırır. Erbil Kalesi, kompakt yerleşim planı ve iklim duyarlı inşa teknikleriyle öne çıkarken, Eski Akre’nin teraslı mimarisi, zorlu arazi koşullarına organik bir yanıt niteliğindedir. Her iki örnek de insan ihtiyaçlarının, çevresel faktörlerin ve kültürel değerlerin tasarımla bütünleştirildiğini ortaya koyar. Bulgular, yöresel mimarinin çağdaş sürdürülebilir tasarım için bir model oluşturma potansiyelini gözler önüne serer. Erbil Kalesi ve Eski Akre’de uygulanan mimari stratejiler, sadece kültürel mirası yaşatmakla kalmayıp aynı zamanda dirençli ve çevreye duyarlı kentsel gelişim için bir yol haritası sunar.